Eerste indrukken
Oli otya muzungu's,
Eerste week, met de eerste indrukken in het ziekenhuis. Hoe we daar überhaupt kwamen was alweer een avontuur op zichzelf.
Zondag was de dag van de grote reis naar Villa Maria. 's Ochtends eerst nog met Moses een Ugandese simkaart geregeld. Daarna zijn we naar het taxi-park gelopen bepakt en bezakt. Hier moesten we een bus zoeken die ons naar Masaka zou brengen. Het was erg druk, veel handje-klap in het Luganda, en goed op je spullen letten want voor je het weet hebben ze je rugzak “alvast meegenomen”. Moses heeft onderhandeld en vond uiteindelijk een bus voor ons. Bagage moest op het dak, met touwtjes vastgebonden, en wij moesten nog ergens in het busje zelf gepropt. Rachèl en ik vonden dit een erg spannend moment; allemaal grote zwarte mannen die met grote gebaren, hoofdschudden en ferm uitgesproken niet-te-verstane woorden over ons “muzungu’s” spraken. We waren heel blij dat Moses ons hier nog hielp, en hij heeft ook telefoonnummers uitgewisseld met de chauffeur, maar daarna moesten we toch echt zelf. Spannend!
Er was nog plek in het busje; dat wil zeggen, er konden twee stoeltjes in het gangpaadje worden uitgeklapt, zodat we achter elkaar, ieder als vijfde in de rij, konden zitten. Allebei met een Afrikaans baby’tje naast ons, half op schoot. Wat de vader tegen zijn zoontje zei klonk ongeveer als: Kijk goed zoon, een muzungu”. Haha! Denk dat er wel ongeveer 30 mensen in het busje zaten, lekker knus. Maar omdat iedereen het hier gewend is, is het totaal niet vervelend om zo dicht tegen al deze vreemde mensen aan te zitten, zelfs niet als Muzungu.
Het was warm en vol dus, maar met open-raam-airco was het echt een prachtige trip. Vanaf de stad veranderde de omgeving van het stoffige rood van de stad, naar het prachtige groen op het platteland. Echt schitterend! Op de parkeerplaats hadden we al veel verkopers rond de bussen zien lopen, maar toen we even stopten onderweg om langs een checkpoint te gaan, werd de bus helemaal omringd door verkopers, die hun vlees-op-stokjes, bananen, en drinkflesjes door de ramen naar binnen staken.
Stukje verderop waren we er dan, schijnbaar.. Geen bordjes, geen naamplaat, maar de bus stopte en alle hoofden draaiden zich om naar ons. Toen we uitstapte werd onze bagage keurig van het dak getild, dat ging allemaal soepel. Heel blij dat dat gelukt was. Maar dan.. volgende avontuur. Direct bij uitstappen staan er een hoop mannen met boda-boda’s om ons heen. Goed onze tassen bijgehouden, vastgehouden letterlijk, en eerst even denken. We besluiten om met twee boda-mannen mee te gaan, die onze koffer ook achterop willen nemen. Poging tot onderhandelen over de prijs haalt er wel een beetje af, en later horen we dat we niet eens zo heel hard zijn afgezet, yes. De boda-boda rit is ook spannend, want helmen waren niet beschikbaar en ze rijden hard! Gelukkig is er weinig verkeer, niet te vergelijken met de stad, en rijden de boda-mannen wel kalm. Als we dat eenmaal in de gaten hebben, is het echt genieten!! We crossen over rechte wegen door het heuvellige helemaal groene landschap, woaah.
Villa Maria Hospital ligt aan de doorgaande weg, en de nursing school (op dat terrein ligt ook ons appartement) ligt ertegenover. Met Laura, Sieuwke en Marloes doen we een ronde over het terrein; dit is (in tegenstelling tot de stad) redelijk overzichtelijk en ziet er zo qua eerste indruk keurig uit. We lopen langs de verschillende ‘wards’, de poli-huisjes en de kantoren van de staff. En ja, de nurses hebben ECHT die roze pakjes aan! Haha!
Maandag beginnen we na nog een kleine ronde langs alle afdelingen, op de HIV/AIDS kliniek. Die heet hier ART clinic, ART staat voor anti-retroviral therapy; de behandeling voor HIV/AIDS. De week wordt geopend met bidden, zingend! Simpele teksten, maar met spontane meerstemmigheid gelijk zo muzikaal. We worden voorgesteld, en dan gaat iedereen z'n eigen voorbereidingen doen. Het voelt een beetje alsof je in een gigantische mierenhoop loopt; je weet dat er 'n organisatie en structuur achter schuilgaat, maar je doorziet 'm nog niet. Patiënten komen hier op tweemaandelijkse controle, en om het halfjaar wordt er ook bloed afgenomen om hun imuunstatus te controleren. Meteen zien we ook al vergevorderd stadia bij de patiënten; veel mensen met een bijkomende tuberculose infectie, een man met karposi-sarcomen in zijn mond (dat is een type kanker dat vrijwel uitsluitend bij aids patiënten voorkomt), en een 11-jarige meisje dat een PEP (post-exposure prophylaxe) behandeling komt halen nadat ze verkracht is twee dagen geleden.
Dinsdag staan we bij de outpatient departement (OPD), een soort van poli-spreekuur voor controle- en nieuwe patiënten, ook weer van alles voorbij zien komen. De arts hier is weer net zo vriendelijk, maar erg moeilijk te verstaan. En na sommige dingen drie keer navragen passen we af en toe maar gewoon de smile-and-nod-tactiek toe.
's Middags hebben we Masaka bezocht met zijn vijven. Weer met boda-boda's een schitterend tochtje! Tranen in m'n ogen van de wind, maar onze boda-man lijkt nergens last van te hebben, cool guy. Extra knijpen in z'n middel als er leipe gaten in de weg zitten of we van het pad langs de snelweg terug de verhoogde snelweg op gaan. In Masaka weer een beetje 'n verloren gevoel, dus fijn met z'n vijven te zijn. Eerst pinnen, miljonair (1 euro is ongeveer 3000 Ugandese shillings). Dan naar de markt; groente, fruit, kippen, vliegen, vuil, alles te koop. En in de stad overal aasgieren (die zijn groot!) zoals in Jungle Book. Hebben vervolgens heerlijke burgers gegeten bij café Frikandellen (met wifi), wat een luxe leventje! Je merkt nu pas hoe verslaafd je eigenlijk bent altijd bereikbaar te zijn waar dan ook.
Woensdag op de female ward en male ward een dagje meegekeken. Op de male ward een 14-jarig ernstig ziek jongetje gezien. Dun, dikke gezwollen buik, halfgesloten ogen, snelle, hoorbare ademhaling, bloedhoesten en kreunen; echt kritiek ziek. Onze klinisch redeneren radars beginnen goed te draaien, maar de diagnotiek en behandelingen die wij kunnen verzinnen zijn niet zomaar voorhanden. Janna gaat 's middags nog terug om mee te kijken met de geplande echo, maar na nog geen halfuur nadat ik terug ben hoor ik plotseling de moeder schreeuwen en jammeren. De jongen is overleden. Hoewel heftig, ben ik erg nieuwsgierig naar hoe het nu verder gaat; hoe reageert de familie en het personeel? Wat gebeurt er met het lichaam? Ik zou het liefst als een vlieg willen observeren, maar met mijn witte velletje en witte jas gaat dat niet erg onopgemerkt. Maar als ik door die ongemakkelijkheid heen bijt en rustig blijf kijken, lukt het toch om alles mee te krijgen. De jongen wordt gewassen, aangekleed en in doeken gewikkeld, en dan door vier student verpleegkundigen op een tilbrancard naar het mortuarium huisje gedragen. Dit gaat allemaal zo vanzelfsprekend dat ik sterk de indruk krijg dat dit niet de eerste keer is dat ze dit doen. De familie wordt nu geacht eerst te betalen voor de medische zorg die de jongen ontvangen heeft en zijn dan vrij hem mee te nemen om zelf een begrafenis te regelen. Het is erg indrukwekkend om dit zo te zien, zeker ook met op de achtergrond het continue indringende jammeren van de moeder die blijft herhalen: 'mijn kind, mijn kind. Mevrouw, mijn kind. Meneer, mijn kind.'
Zelfs de bekende klinische dingen zien er zo anders uit dat je ze opnieuw moet zien, bloedtransfusie: het bloed lijkt dik en stroperig en doet vreemd amateuristisch, zelfs gevaarlijk, aan in het plastic flacon waar het in zit. En ook de steriele sets hebben weliswaar dezelfde opzet, maar de beige lakentjes met onuitwisbare vlekken en rafelige randen zien er toch smoezelig en verre van steriel uit.
Donderdag naar de children's ward. De nurse Annet gevraagd of ze tijd heeft met ons even een ronde te lopen (de ward rounds zijn alleen op ma, wo en vrij). We worden op onze wenken bediend. Kleine kinderen in grote bedden zonder hekjes, helemaal ingestopt in dekens, hoofd en al. Dan vragen we Annet ons de kast met medicijnen te laten zien. Er is vanalles, in doosjes en potjes, door elkaar. Dan meekijken met het schoonmaken van de brandwonden van een 3-jarig jongetje. Op z'n kamertje, zonder pijnstilling extra, zonder sedatie. Het jongetje voorvoelt dat hij dat niet fijn gaat vinden. Net voor ze beginnen nog een angst-plas, snelle veeg met een doek over het bed en het jongentje wordt weer neergelegd. Met NaCl-gedrenkte watjes worden alle wonden schoon geveegd.
Poolen! Even chillen in de zon met een biertje uit de Nijl. Fijn. 'S avonds ook nog begin van een filmpje, onderbroken door een heldhaftige kakkerlak-killing (8cm groot, whieheoe).
Vrijdag zwemmen in een prachtig zwembad in Masaka en doorgereisd naar Kampala. Met een tikje grotere bus, die vooral veel minder vol zit is het weer een compleet andere reis dan zoals hierboven. Genoten van het uitzicht en de frisse wind. 'S avonds gaan stappen: dat is echt een droom die is uitgekomen! Manmanman, wat kunnen ze hier dansen: zó muzikaal, zó soepel, zó prachtig, woah! Het genieten loopt gelijk op met de straaltjes zweet die langs onze ruggen druipen, maar wat een feest.
Vandaag lekker rustig aan. Kleine rondleiding door Mulago hospital gehad in Kampala door Sieuwke, die hier de eerste 4 weken van haar coschap heeft gelopen. Het is er vol en hectisch en we zijn blij dat wij in villa maria ons coschap mogen lopen. Nu is het wachten op Max die vanavond aankomt en gaan we komende week voor het avontuur naar Sipi falls en Queen Elisabeth National Park, inclusief Chimpansee trekking, challenge accepted!
Zin in.
Mochten jullie het tot het einde van dit schijnbaar eindeloze verhaal hebben gered: proficiat :) en dikke knuffels van twee hele blije meiden. X
Eerste week, met de eerste indrukken in het ziekenhuis. Hoe we daar überhaupt kwamen was alweer een avontuur op zichzelf.
Zondag was de dag van de grote reis naar Villa Maria. 's Ochtends eerst nog met Moses een Ugandese simkaart geregeld. Daarna zijn we naar het taxi-park gelopen bepakt en bezakt. Hier moesten we een bus zoeken die ons naar Masaka zou brengen. Het was erg druk, veel handje-klap in het Luganda, en goed op je spullen letten want voor je het weet hebben ze je rugzak “alvast meegenomen”. Moses heeft onderhandeld en vond uiteindelijk een bus voor ons. Bagage moest op het dak, met touwtjes vastgebonden, en wij moesten nog ergens in het busje zelf gepropt. Rachèl en ik vonden dit een erg spannend moment; allemaal grote zwarte mannen die met grote gebaren, hoofdschudden en ferm uitgesproken niet-te-verstane woorden over ons “muzungu’s” spraken. We waren heel blij dat Moses ons hier nog hielp, en hij heeft ook telefoonnummers uitgewisseld met de chauffeur, maar daarna moesten we toch echt zelf. Spannend!
Er was nog plek in het busje; dat wil zeggen, er konden twee stoeltjes in het gangpaadje worden uitgeklapt, zodat we achter elkaar, ieder als vijfde in de rij, konden zitten. Allebei met een Afrikaans baby’tje naast ons, half op schoot. Wat de vader tegen zijn zoontje zei klonk ongeveer als: Kijk goed zoon, een muzungu”. Haha! Denk dat er wel ongeveer 30 mensen in het busje zaten, lekker knus. Maar omdat iedereen het hier gewend is, is het totaal niet vervelend om zo dicht tegen al deze vreemde mensen aan te zitten, zelfs niet als Muzungu.
Het was warm en vol dus, maar met open-raam-airco was het echt een prachtige trip. Vanaf de stad veranderde de omgeving van het stoffige rood van de stad, naar het prachtige groen op het platteland. Echt schitterend! Op de parkeerplaats hadden we al veel verkopers rond de bussen zien lopen, maar toen we even stopten onderweg om langs een checkpoint te gaan, werd de bus helemaal omringd door verkopers, die hun vlees-op-stokjes, bananen, en drinkflesjes door de ramen naar binnen staken.
Stukje verderop waren we er dan, schijnbaar.. Geen bordjes, geen naamplaat, maar de bus stopte en alle hoofden draaiden zich om naar ons. Toen we uitstapte werd onze bagage keurig van het dak getild, dat ging allemaal soepel. Heel blij dat dat gelukt was. Maar dan.. volgende avontuur. Direct bij uitstappen staan er een hoop mannen met boda-boda’s om ons heen. Goed onze tassen bijgehouden, vastgehouden letterlijk, en eerst even denken. We besluiten om met twee boda-mannen mee te gaan, die onze koffer ook achterop willen nemen. Poging tot onderhandelen over de prijs haalt er wel een beetje af, en later horen we dat we niet eens zo heel hard zijn afgezet, yes. De boda-boda rit is ook spannend, want helmen waren niet beschikbaar en ze rijden hard! Gelukkig is er weinig verkeer, niet te vergelijken met de stad, en rijden de boda-mannen wel kalm. Als we dat eenmaal in de gaten hebben, is het echt genieten!! We crossen over rechte wegen door het heuvellige helemaal groene landschap, woaah.
Villa Maria Hospital ligt aan de doorgaande weg, en de nursing school (op dat terrein ligt ook ons appartement) ligt ertegenover. Met Laura, Sieuwke en Marloes doen we een ronde over het terrein; dit is (in tegenstelling tot de stad) redelijk overzichtelijk en ziet er zo qua eerste indruk keurig uit. We lopen langs de verschillende ‘wards’, de poli-huisjes en de kantoren van de staff. En ja, de nurses hebben ECHT die roze pakjes aan! Haha!
Maandag beginnen we na nog een kleine ronde langs alle afdelingen, op de HIV/AIDS kliniek. Die heet hier ART clinic, ART staat voor anti-retroviral therapy; de behandeling voor HIV/AIDS. De week wordt geopend met bidden, zingend! Simpele teksten, maar met spontane meerstemmigheid gelijk zo muzikaal. We worden voorgesteld, en dan gaat iedereen z'n eigen voorbereidingen doen. Het voelt een beetje alsof je in een gigantische mierenhoop loopt; je weet dat er 'n organisatie en structuur achter schuilgaat, maar je doorziet 'm nog niet. Patiënten komen hier op tweemaandelijkse controle, en om het halfjaar wordt er ook bloed afgenomen om hun imuunstatus te controleren. Meteen zien we ook al vergevorderd stadia bij de patiënten; veel mensen met een bijkomende tuberculose infectie, een man met karposi-sarcomen in zijn mond (dat is een type kanker dat vrijwel uitsluitend bij aids patiënten voorkomt), en een 11-jarige meisje dat een PEP (post-exposure prophylaxe) behandeling komt halen nadat ze verkracht is twee dagen geleden.
Dinsdag staan we bij de outpatient departement (OPD), een soort van poli-spreekuur voor controle- en nieuwe patiënten, ook weer van alles voorbij zien komen. De arts hier is weer net zo vriendelijk, maar erg moeilijk te verstaan. En na sommige dingen drie keer navragen passen we af en toe maar gewoon de smile-and-nod-tactiek toe.
's Middags hebben we Masaka bezocht met zijn vijven. Weer met boda-boda's een schitterend tochtje! Tranen in m'n ogen van de wind, maar onze boda-man lijkt nergens last van te hebben, cool guy. Extra knijpen in z'n middel als er leipe gaten in de weg zitten of we van het pad langs de snelweg terug de verhoogde snelweg op gaan. In Masaka weer een beetje 'n verloren gevoel, dus fijn met z'n vijven te zijn. Eerst pinnen, miljonair (1 euro is ongeveer 3000 Ugandese shillings). Dan naar de markt; groente, fruit, kippen, vliegen, vuil, alles te koop. En in de stad overal aasgieren (die zijn groot!) zoals in Jungle Book. Hebben vervolgens heerlijke burgers gegeten bij café Frikandellen (met wifi), wat een luxe leventje! Je merkt nu pas hoe verslaafd je eigenlijk bent altijd bereikbaar te zijn waar dan ook.
Woensdag op de female ward en male ward een dagje meegekeken. Op de male ward een 14-jarig ernstig ziek jongetje gezien. Dun, dikke gezwollen buik, halfgesloten ogen, snelle, hoorbare ademhaling, bloedhoesten en kreunen; echt kritiek ziek. Onze klinisch redeneren radars beginnen goed te draaien, maar de diagnotiek en behandelingen die wij kunnen verzinnen zijn niet zomaar voorhanden. Janna gaat 's middags nog terug om mee te kijken met de geplande echo, maar na nog geen halfuur nadat ik terug ben hoor ik plotseling de moeder schreeuwen en jammeren. De jongen is overleden. Hoewel heftig, ben ik erg nieuwsgierig naar hoe het nu verder gaat; hoe reageert de familie en het personeel? Wat gebeurt er met het lichaam? Ik zou het liefst als een vlieg willen observeren, maar met mijn witte velletje en witte jas gaat dat niet erg onopgemerkt. Maar als ik door die ongemakkelijkheid heen bijt en rustig blijf kijken, lukt het toch om alles mee te krijgen. De jongen wordt gewassen, aangekleed en in doeken gewikkeld, en dan door vier student verpleegkundigen op een tilbrancard naar het mortuarium huisje gedragen. Dit gaat allemaal zo vanzelfsprekend dat ik sterk de indruk krijg dat dit niet de eerste keer is dat ze dit doen. De familie wordt nu geacht eerst te betalen voor de medische zorg die de jongen ontvangen heeft en zijn dan vrij hem mee te nemen om zelf een begrafenis te regelen. Het is erg indrukwekkend om dit zo te zien, zeker ook met op de achtergrond het continue indringende jammeren van de moeder die blijft herhalen: 'mijn kind, mijn kind. Mevrouw, mijn kind. Meneer, mijn kind.'
Zelfs de bekende klinische dingen zien er zo anders uit dat je ze opnieuw moet zien, bloedtransfusie: het bloed lijkt dik en stroperig en doet vreemd amateuristisch, zelfs gevaarlijk, aan in het plastic flacon waar het in zit. En ook de steriele sets hebben weliswaar dezelfde opzet, maar de beige lakentjes met onuitwisbare vlekken en rafelige randen zien er toch smoezelig en verre van steriel uit.
Donderdag naar de children's ward. De nurse Annet gevraagd of ze tijd heeft met ons even een ronde te lopen (de ward rounds zijn alleen op ma, wo en vrij). We worden op onze wenken bediend. Kleine kinderen in grote bedden zonder hekjes, helemaal ingestopt in dekens, hoofd en al. Dan vragen we Annet ons de kast met medicijnen te laten zien. Er is vanalles, in doosjes en potjes, door elkaar. Dan meekijken met het schoonmaken van de brandwonden van een 3-jarig jongetje. Op z'n kamertje, zonder pijnstilling extra, zonder sedatie. Het jongetje voorvoelt dat hij dat niet fijn gaat vinden. Net voor ze beginnen nog een angst-plas, snelle veeg met een doek over het bed en het jongentje wordt weer neergelegd. Met NaCl-gedrenkte watjes worden alle wonden schoon geveegd.
Poolen! Even chillen in de zon met een biertje uit de Nijl. Fijn. 'S avonds ook nog begin van een filmpje, onderbroken door een heldhaftige kakkerlak-killing (8cm groot, whieheoe).
Vrijdag zwemmen in een prachtig zwembad in Masaka en doorgereisd naar Kampala. Met een tikje grotere bus, die vooral veel minder vol zit is het weer een compleet andere reis dan zoals hierboven. Genoten van het uitzicht en de frisse wind. 'S avonds gaan stappen: dat is echt een droom die is uitgekomen! Manmanman, wat kunnen ze hier dansen: zó muzikaal, zó soepel, zó prachtig, woah! Het genieten loopt gelijk op met de straaltjes zweet die langs onze ruggen druipen, maar wat een feest.
Vandaag lekker rustig aan. Kleine rondleiding door Mulago hospital gehad in Kampala door Sieuwke, die hier de eerste 4 weken van haar coschap heeft gelopen. Het is er vol en hectisch en we zijn blij dat wij in villa maria ons coschap mogen lopen. Nu is het wachten op Max die vanavond aankomt en gaan we komende week voor het avontuur naar Sipi falls en Queen Elisabeth National Park, inclusief Chimpansee trekking, challenge accepted!
Zin in.
Mochten jullie het tot het einde van dit schijnbaar eindeloze verhaal hebben gered: proficiat :) en dikke knuffels van twee hele blije meiden. X
Heel veel plezier en succes nog
Wens jullie een heerlijke week met elkaar!
Big hug! Ellen
geniet er van,
veel plezier de komende week,
Groetjes Opa en Oma.